سوغات حجاج و دردسرهای آن 

متأسفانه این روزها بعضی رفتار و کردار ما در حال تبدیل شدن به رسم و رسوماتی دست و پاگیر شده است و اگراین رفتار و عادات  در مسیر درستی هدایت نشود، عواقب ناخوشایندی را در پیش دارد.

سفر حجاج و هدایایی که به عنوان: سر راهی، جاخالی با، قربانی، هدیه ولیمه و سوغات این روزها باب شده است، هم حجاج و هم اقوام آنان را با زحمت و رودربایستی مواجه کرده است.

سفر یک حاجی را از لحظات اولیه سفر دنبال می کنیم:

برای خداحافظی به منزل ما می آید ، به رسم زیبای گذشته  سینی آینه قرآن  که قرآن مجید، آینه و یک نوع شیرینی یا شکلات در آن جای گرفته است، را برای ایشان می آوریم و ایشان را از زیر آینه و قرآن رد می کنیم .و کاسه ابی را پشت سر او می ریزیم.

تا اینجای کار، عملی پسندیده و رسمی زیبا را برای عزیزمان تداوم بخشیده ایم، کردار نازیبای ما از زمانی شروع می شود که در زیر این آینه و قرآن پاکت پولی که فرآیندی نا زیبا را بدنبال دارد، نمایان است.

حاجی ما به همین شکل به منزل سایر دوستان و آشنایان می رود و آینه و قرآن و پاکت محتوی پول در همه منازل برای ایشان  گرفته می شود.

حاجی هنوز به حج نرفته ما، اگر فرصت کند برای تهیه ارزان سوغاتی به بندرعباس، تهران و... راهی می شود،  قواره چادری و کت و شلوار، جین های پیراهن و زیر پوش و...خریداری می شود،این سوغات ها باید با پول سرراهی و هدیه جاخالی تقریباً هم قد و هم ارزش باشد.

سوغات حاجی به حج نرفته ما  قبل از اینکه از سفر باز گردد، تهیه و در منزل انبار می شود، در ایامی که حاجی در صفا و مروه  اعمال را بجا می آورد، ما به منزل ایشان می رویم و با هدیه ای رسم جاخالی با را انجام می دهیم.

در مراسم استقبال شاخه های گُل و گوسفند قربانی، حاجی را بیش از پیش شرمنده می کند و شرمندگی پایانی را در مراسم ولیمه و هدیه ای که برای حاجی می بریم، بوجود می آوریم.

حاجی پس از خستگی راه ، لیست سر راهی و جاخالی، قربانی و هدیه ولیمه را پیش رو می گذارد و بر اساس این لیست تقسیم سوغاتی ها شروع می شود.

چادر مشکی، قواره کت و شلوار،  (سرویس مروارید  و طلا برای آشنایان بسیار نزدیک)، پیراهن، ساعت مچی و....  به دوستان و آشنایان تقدیم می شود.

پس از تقسیم سوغاتی ها، دلخوری ها و حرف و حدیث ها شروع می شود، یکی پارچه چادری اش را با آن یکی مقایسه می کند، یکی از بی کیفیتی قواره کت و شلوارش می نالد، یکی  از بی کیفیتی سوغاتی اش شکوه دارد و آن یکی از.....

و این همه رنجش ها و دلخوری ها که به شکلی باعث و بانی اش خود ماها بوده ایم، گاهی تا آنجا پیش می رود که سوغاتی ها به خانه حاجی با طعنه و قهر پس داده می شود .

اگر آن روز پاکت پول را به عنوان سرراهی تقدیم نکرده بودیم، یا حاجی آن را قبول نکرده بود، اگر خانواده حاجی، شاخه گل را فقط به عنوان جاخالی با قبول کرده بود، اگر خانواده و خود حاجی اجازه نداده بودند که این همه گوسفند قربانی شود، اگر در کارت دعوت ولیمه قید شده بود: از آوردن هر گونه هدیه خودداری شود، اگر.....

آیا این همه دلخوری و رنجش حاصل شده بود ؟ آیا این همه حاجی و خانواده او برای تهیه سوغاتی در عذاب و زحمت افتاده بودند ؟ آیا این همه پارچه چادری و کت و شلواری نا مرغوب در خانه ها روی هم  تلنبار شده بود ؟ آیا این همه گوشت قربانی در فریزر خانه حاجی و همسایه او جمع شده بود، آیا نمی شد این رسم و آداب را عاطفی تر بجا آورد؟

چه اشکالی داشت در کنار سینی آینه و قرآن فقط همان جعبه شکلات گذاشته شود ؟

چه اشکالی داشت جای خالی حاجی را در رسم جاخالی با، با شاخه گلی پر کنیم ؟

 من نمی دانم هدیه  دادن پارچ و لیوان، ظروف پیرکس و... در مراسم ولیمه چه معنی دارد ؟ به نظرسنجی سایت " بافت شهر من "  نظری بیندازیم:

از مخاطبان پرسیده شده بود: نظر شما در خصوص سوغاتی حجاج چیست ؟

1 - هرچه دلشان خواست برای شما بیاورند 2 - سفارش سوغاتی را خودشان بدهند 3 -  نظر بعدی این بود که دوست ندارند برایشان سوغاتی آورده شود.

از 100 نفر مخاطبی که در این نظر سنجی شرکت کرده بودند، 12 نفر از آنان گفته بودند که هر چه برای آنها سوغاتی آورده شود، راضی هستند، چهار نفر گفته بودند: سفارش سوغاتی را خودمان می دهیم و 83 نفر مخالفت خودشان را با سوغاتی اعلام کرده بودند.

با این امید  که آداب، رسوم  و فرهنگ زیبا و مثبت خود را روز به روز رواج دهیم و از رفتار وکرداری که  نه رسم است و نه آداب، بپرهیزیم.         حمید هرندی

http://bafteman.blogfa.com/